Άρθρα

Η αλματώδης πορεία της τεχνολογίας, μας οδηγεί με γοργούς ρυθμούς στην αυτόνομη οδήγηση. Όμως εδώ και αρκετά χρόνια έχουν εφευρεθεί ηλεκτρονικά συστήματα που λειτουργούν αυτόνομα, με το όχημα να παίρνει ουσιαστικά την κατάσταση στα «χέρια» του προστατεύοντας τους επιβάτες. Μάλλον έχετε ήδη καταλάβει ότι σε αυτό το κείμενο θα ασχοληθούμε με το ηλεκτρονικό σύστημα ευστάθειας, ή ESP (Electronic Stability Program), ή DSC (Dynamic Stability Control) όπως συχνά αναφέρεται από τις αυτοκινητοβιομηχανίες. Τι είναι, όμως, το ESP και πώς λειτουργεί; Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί να συμπεριλαμβάνεται στο βασικό επίπεδο εξοπλισμού κάθε αυτοκινήτου παραγωγής; Ας γνωρίσουμε το ηλεκτρονικό σύστημα ευστάθειας!

Τι κερδίσαμε με την εφαρμογή του ABS στα αυτοκίνητα; Ασφαλώς τη δυνατότητα της αλλαγής κατεύθυνσης ακόμα και τη στιγμή ενός φρεναρίσματος πανικού. Με άλλα λόγια, η πρόσφυση των ελαστικών διατηρείται ακόμα και σε συνθήκες βίαιης επιβράδυνσης με αποτέλεσμα ο οδηγός να έχει τη δυνατότητα αλλαγής κατεύθυνσης. Ακριβώς στην ίδια φιλοσοφία αναπτύχθηκε και το ESP. Η απώλεια πρόσφυσης είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες τροχαίων ατυχημάτων, κάτι που οι αυτοκινητοβιομηχανίες γνώριζαν πολύ καλά και προχώρησαν στην ανάπτυξη των ηλεκτρονικών συστημάτων ευστάθειας. Οι δυνάμεις λόγω αδράνειας που ασκούνται πάνω στο αυτοκίνητο κατά την απότομη αλλαγή πορείας, δημιουργούν απώλειες πρόσφυσης με αποτέλεσμα ο έλεγχος να χάνεται ακόμα και από έναν έμπειρο οδηγό. Εκείνη τη στιγμή έρχεται το ESP να «επέμβει» σε κλάσματα δευτερολέπτου και να επαναφέρει το αυτοκίνητο στη σωστή πορεία. Πώς επιτυγχάνεται, όμως, κάτι τέτοιο; Αυτό είναι κάτι που θα το δούμε αμέσως μετά.

Πριν αναλύσουμε τη λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος ευστάθειας, θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας μία «πικρή» ιστορία της Mercedes-Benz. Πίσω στο 1997, λοιπόν, όπου η πρώτη γενιά της Mercedes-Benz A-Class δοκιμαζόταν από δημοσιογράφους του ειδικού τύπου και διαπιστώθηκε ότι αποτυγχάνει στο τεστ αποφυγής εμποδίου (moose test). Το γερμανικό μοντέλο, λόγω του υψηλού κέντρου βάρους, είχε την τάση να ανατρέπεται έπειτα από βίαιες αλλαγές κατεύθυνσης με μεγάλη ταχύτητα. Αυτό το δυσάρεστο γεγονός ήταν η αιτία της ανάκλησης σχεδόν 17.000 μοντέλων. Τελικά, το πρόβλημα λύθηκε με την προσθήκη του ηλεκτρονικού συστήματος ευστάθειας στον βασικό εξοπλισμό, τη σκλήρυνση της ανάρτησης και τη μείωση του προφίλ των ελαστικών. Η συγκεκριμένη ιστορία μπορεί να «πλήγωσε» προσωρινά τη φήμη της Mercedes-Benz, αλλά οδήγησε στην αναγνώριση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων ευστάθειας από όλες τις αυτοκινητοβιομηχανίες, με αποτέλεσμα από το 2014 να είναι υποχρεωτική η τοποθέτηση τους στον βασικό εξοπλισμό κάθε αυτοκινήτου που πρόκειται να κυκλοφορήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

 

 

Η λειτουργία του ESP «μοιράζεται» στις περισσότερες περιπτώσεις τους ίδιους αισθητήρες με το ABS και το αντισπίν, γι` αυτό θεωρείται από πολλούς ως η μετεξέλιξη των συγκεκριμένων συστημάτων. Όταν ένας τροχός χάνει την πρόσφυση με το οδόστρωμα σημαίνει ότι η γωνιακή του ταχύτητα είναι αυξημένη σε σχέση με τη μεταφορική κίνηση του οχήματος, άρα ο οδηγός δεν είναι σε θέση να αλλάξει την πορεία του οχήματος. Αυτό ακριβώς αντιλαμβάνονται τα αυτοκίνητα που εξοπλίζονται με ηλεκτρονικό σύστημα ευστάθειας και προκειμένου να ξανά βρεθεί πρόσφυση το αυτοκίνητο «παίρνει την κατάσταση στα χέρια του» φρενάροντας τους κατάλληλους τροχούς ή «κόβοντας» στιγμιαία την ισχύ στον κινητήριο άξονα. Πώς γίνεται, όμως, κάτι τέτοιο; 

 

Οι σημαντικότεροι αισθητήρες που χρησιμοποιεί το ESP είναι οι αισθητήρες ταχύτητας του κάθε τροχού, ο αισθητήρας πλευρικής επιτάχυνσης και ο αισθητήρας θέσης του τιμονιού. Οι τιμές που προκύπτουν, αξιολογούνται σχεδόν 25 φορές το δευτερόλεπτο από την ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου του συστήματος. Σε περίπτωση που κάποια τιμή είναι αφύσικη, το αυτοκίνητο αντιλαμβάνεται ότι έχει χαθεί η πρόσφυση και επεμβαίνει φρενάροντας μεμονωμένα τους κατάλληλους τροχούς, ώστε ο οδηγός να ανακτήσει τον έλεγχο. Συνήθως η ενεργοποίηση του ESP γίνεται αντιληπτή από τον οδηγό, αλλά σε πολλές περιπτώσεις επεμβαίνει και «διακριτικά» φρενάρει στιγμιαία κάποιον τροχό χωρίς να γίνεται ενοχλητικό.

 

 

Από το 1995 που εμφανίστηκαν τα πρώτα συστήματα ευστάθειας μέχρι σήμερα, υπολογίζεται ότι αποφεύχθηκαν 200.000 τροχαία ατυχήματα μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που κάνει τη Bosch να ισχυρίζεται ότι το ESP αποτελεί το σημαντικότερο σύστημα ασφαλείας μετά τη ζώνη, ξεπερνώντας δηλαδή ακόμα και τους αερόσακους. Κάτι τέτοιο είχε σαν αποτέλεσμα την υποχρεωτική τοποθέτηση του σε κάθε νέο όχημα που κυκλοφορούσε σε Η.Π.Α και Καναδά από το 2011 και μετά, ενώ την ίδια ρύθμιση εφαρμόστηκε και στην Ε.Ε το 2014.

 

Ξέρετε ότι:

1. Το ηλεκτρονικό σύστημα ευστάθειας πρωτοεμφανίστηκε το 1995 στην τρίτη γενιά της Mercedes-Benz S-Class.
2. Το ESP χρησιμοποιεί πολλούς από τους αισθητήρες του ABS, αλλά τα αποτελέσματα αξιολογούνται από ξεχωριστή μονάδα ελέγχου.
3. Στα περισσότερα αυτοκίνητα υπάρχει δυνατότητα μερικής ή ολικής απενεργοποίησης του ηλεκτρονικού συστήματος ευστάθειας. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο σε περιπτώσεις οδήγησης με αλυσίδες στο χιόνι, ρυμούλκησης, ή αγωνιστικής οδήγησης.
4. Κάθε αυτοκινητοβιομηχανία ονομάζει με το δικό της τρόπο το σύστημα ευστάθειας, όπως για παράδειγμα ESP, DSC και VDC. Επίσης, άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες κατασκευάζουν το δικό τους σύστημα και άλλες το προμηθεύονται από εταιρείες όπως η Bosch.

 Πηγή: https://www.autotriti.gr